Trên con phố bình yên Verdaine ở Old Town, Geneva, một người đàn ông ăn mặc lịch sự và chỉn chu, dừng lại ngắm nghía ô cửa sổ tại một showroom có ghi tên: MB&F M.A.D Gallery. MB&F M.A.D- viết tắt của Maximilian Büsser and Friends’ Mechanical Art Devices, được biết đến như một không gian nghệ thuật trưng bày những tác phẩm cơ học, khí động học với phong cách siêu thực. Một triển lãm của những thứ “kì lạ” và cũng là không gian dành cho những nghệ nhân đồng hồ khác biệt nhất.

Ở bên cửa sổ của M.A.D gallery là những tác phẩm nổi tiếng của MB&F: Legacy Machine Perpetual – bộ lịch vạn niên nằm giấu bên trong hình dáng của 1 chiếc đồng hồ đeo tay dáng tròn cổ điển, và Horological Machine (HM6)- còn được biết tới cái tên Space Pirate (kẻ cướp vũ trụ)- cỗ máy đã từng đoạt nhiều giải thưởng danh giá cho những sáng tạo đột phá của mình.

Legacy Machine Perpetual

Horological Machine (HM6) “Space Pirate”

“Mỗi người lớn sáng tạo đồng nghĩa rằng đứa trẻ trong anh ta đã sống sót.” (A creative adult is a child who survives) – Max Büsser nói một cách đầy hào hứng, khi anh chậm rãi đi từ cửa sổ bước vào M.A.D Gallery – “Đó là khẩu hiệu của chúng tôi.”

Max Büsser – người kể chuyện đầy màu sắc và cảm xúc – bắt đầu đi vòng quanh khoảng 35 tác phẩm cơ học đang được trưng bày. Có cỗ máy bên kia đang xoay, bên này thì có chiếc đang di chuyển, lại có một vài cỗ máy tạo ra tiếng động. Chỉ ngoại trừ một số thiết kế đến từ Max và cộng sự của anh – như mẫu đồng hồ để bàn Arachnophobia Clock với hình thù con nhện cực tinh quái – hầu như các tác phẩm đều đến từ những nghệ sĩ còn chưa nhiều người biết tới. Ví dụ như Gaby Wormann – chủ nhân của những chú sâu, bướm hay côn trùng “cơ học” tuyệt đẹp, chế tác chỉ với những linh kiện và bộ phận cũ trong đồng hồ.

Tác phẩm “Titanus Giganteus” của Gaby Wormann trong M.A.D Gallery

Max Büsser mua lại 90% các tác phẩm này và rồi bán lại chúng. “Mục đích là để trưng bày và trân trọng tài năng của những nghệ sĩ ấy.”- anh nói. Triển lãm M.A.D thu hút trung bình khoảng 25 khách một ngày, và ngoài một phòng triển lãm tại Taipei, đang có một phòng triển lãm được hoàn thiện ở Dubai.

M.A.D Gallery

“Đã có người cho tôi cơ hội vào 25 năm trước. Người đó đã đặt niềm tin ở tôi, tin tôi hơn cả tôi tin bản thân mình, và họ cho tôi công việc đầu tiên.” Anh nói: “Đã đến lúc tôi san sẻ với những người khác.”

Max Büsser, mang trong mình hai dòng máu Thụy Sĩ và Ấn Độ, dành cả thời thơ ấu của anh với đam mê vẽ ô tô. Không có khả năng chi trả cho một trường thiết kế đắt tiền, anh đã hoàn thành bằng Kỹ sư công nghệ vi mô vào năm 1991 tại Thụy Sĩ và đặt mục tiêu của mình vào một vị trí ở một công ty nước ngoài nào đó – cho đến khi, trên một dốc trượt tuyết ở Verbier, anh gặp Henry-John Belmont- giám đốc điều hành của Jaeger-LeCoultre thời đó.

Max Büsser – nhà sáng lập thương hiệu MB&F

“Một tuần sau, tôi có cuộc hẹn gặp ông ấy. Sau 3 tiếng tham quan nhà máy, ngài Belmont mời tôi – 1 chàng thanh niên mới có 24 tuổi – vào vị trí Quản lí sản phẩm (Product Manager)” – Max hồi tưởng lại. “Ông ấy nói một cách đơn giản thôi – mà nó đã thay đổi hoàn toàn cuộc sống của tôi: “Anh có muốn trở thành 1 trong số 200,000 nhân viên ở tập đoàn lớn, hay anh muốn là 1 trong 5 người sẽ cứu lấy Jaeger-LeCoultre?”

Max ở lại cống hiến trong vòng 7 năm, tuy nhiên sau này, khi anh đã trở thành Giám đốc ở Harry Winston, ngài Belmont đã không còn nói chuyện với anh nữa. “Có lẽ ông ấy cho rằng đó là sự phản bội.” – Max trầm ngâm –“ Nhưng 8 năm sau, khi tôi tình cờ gặp lại, ông ấy có nói cảm ơn tôi, ông ấy tự hào về tôi, và khoảng thời gian đó thực sự có ý nghĩa với ông ấy.”

Harry Winston quả thật là cơn ác mộng ngay từ đầu khi làm việc. Công ty hầu như đã phá sản, thậm chí được đưa ra rao bán hai tuần sau khi Büsser ký hợp đồng. “Tất cả mọi người muốn rời đi. Chúng tôi chả có gì ngoài những nhà cung cấp sai, nhà bán lẻ sai, sản phẩm sai – và tôi còn không thể trả tiền lương.” Làm việc cật lực 18 giờ mỗi ngày tới mức bị loét dạ dày, Max Büsser cuối cùng đã xoay chuyển hoàn toàn công ty – tạo ra chuỗi sản phẩm Opus mang tính biểu tượng- bằng cách hợp tác với các nhà sản xuất đồng hồ độc lập hàng đầu- và chuyển từ doanh thu 8 triệu đô la lên 80 triệu đô la, chỉ trong 5 năm.

Năm 2005, với số tiền tương đương 980.000 USD, Büsser cho ra mắt MB&F với hy vọng rằng, các nhà bán lẻ sẽ thanh toán cho các đơn hàng hai năm trước khi giao hàng. Khi MB&F đã có trước đơn hàng của 25 mẫu đồng hồ từ 6 nhà bán lẻ, nhà cung cấp của anh đã bị mua lại. Max có trong tay khoảng 85% các phụ kiện nhưng không có một kế hoạch lắp ráp hoàn thiện nào. May mắn thay, Peter Speake-Marin – một nghệ nhân đồng hồ độc lập đã giải cứu anh ấy bằng cách kêu gọi ủng hộ của những nhà làm đồng hồ độc lập khác. Họ kịp thời giao đủ 2 đơn hàng, cũng là lúc số tiền của Max cạn kiệt. “Trong toàn bộ năm 2007, chúng tôi đều hoạt động không có chút lợi nhuận nào, và tôi biết đây là một điều không tốt đẹp gì trong kinh doanh.”

Đây cũng không phải là lần cuối cùng Büsser đứng bên bờ vực. Trong khi HM2 – thiết kế được lấy cảm hứng từ giấc mơ không gian thời thơ ấu – đã phát triển mạnh mẽ vào năm 2008, thì cuộc khủng hoảng tài chính đã khiến công việc kinh doanh chậm lại, buộc anh phải bay đi bay lại và liên tục kêu gọi và thuyết phục khách hàng.

Horological Machine 2 – HM2

Và rồi, năm 2014, “chúng tôi gần như phá sản” – anh rùng mình nói “Chúng tôi đã giảm sản lượng sản xuất xuống, và cố gắng tìm cách hạn chế việc sa thải.”

Vào năm sau, 2015- kỉ niệm 10 năm phát triển của MB&F- cũng là bắt đầu cho một chương mới. Hiện giờ, với doanh thu 15 triệu đô la một năm, anh Büsser đã chuyển đến Dubai, dành thời gian nhiều hơn với vợ và con gái 2 tuổi, và có nhiều chuyến đi tới châu Á- thị trường lớn nhất của công ty với 39% phần trăm doanh số.

“Tôi cũng không muốn công ty hoặc nhóm của mình phát triển hơn” – anh ấy nói và chỉ ra rằng đã từ chối một phần tư trong số 41 nhà bán lẻ của mình. “Chúng tôi chưa bao giờ sáng tạo và sản xuất nhiều tới như vậy – nhưng chúng tôi vẫn giữ nguyên quy mô chứ không mở rộng hơn.” Max Büsser cam kết sản xuất 280 chiếc đồng hồ mỗi năm và tự trả cho mình một mức lương bằng một nửa so với những gì anh ấy làm được tại Harry Winston.

“Chúng tôi đã đạt được một điểm giao cực kì tốt, khi lượng đồng hồ bán ra của chúng tôi cao hơn những gì chúng tôi có thể sản xuất. Lần đầu tiên sau 10 năm, chúng tôi có thể quyết định kĩ càng hơn, tiếp tục cắt giảm và tập trung làm việc với những nhà bán lẻ tận tâm hơn.”

“MB&F vừa là liệu pháp tâm lý, vừa là cuốn tự truyện của riêng tôi. Đó là cả cuộc đời của tôi. Tất nhiên, tôi sẽ tiếp tục sáng tạo và phát triển MB&F, nhưng tôi sẽ không làm điều đó vì thị trường, vì doanh thu, hay vì bất cứ điều gì khác. Tôi sẽ làm cho tôi.”

Những chia sẻ khác của Max Büsser về:

Những cỗ máy cơ học 3 chiều và quản lí chuỗi các triển lãm M.A.D Gallery

“Chúng tôi đã đi ngược lại những quy tắc đồng hồ truyền thống và tái cấu trúc nó thành những tác phẩm nghệ thuật động học 3 chiều. Phần lớn mọi người sẽ không hiểu hết về vẻ đẹp của chúng. Các triển lãm thông thường hay các nhà bán lẻ cũng vậy. Vì thế, chúng tôi tự tạo nên những triển lãm nghệ thuật lạ thường và thú vị của riêng mình.”

Sự ảnh hưởng tới từ gia đình anh

“Cha mẹ tôi là những người chân thật và đáng kính nhất trong cuộc đời tôi. Tôi nhớ đã từng hỏi mẹ: Mẹ, sao con chưa thấy mẹ nói những điều không hay về bất kì ai thế? Và bà ấy chỉ đáp lại đơn giản rằng: “Vì sao chúng ta lại phải làm như vậy?”

Cái tên MB&F

“Khi tôi thành lập MB&F (Max Büsser  and Friends), ai cũng cho rằng đó là cái tên đáng thất vọng nhất cho 1 thương hiệu đồng hồ. Làm sao lại có thể đi kèm cụm từ “những người bạn (and Friends) được chứ?. Nhưng điều tôi muốn là đưa được những người thực sự quan trọng quay trở lại vị trí mà họ xứng đáng. Thế giới ngày nay dường như đang tràn ngập những người tạo ra thị trường chứ không phải người yêu đồng hồ, họ quảng cáo qua các ngôi sao hay nhân vật nổi tiếng, trong khi đó, những người “ngôi sao” thực sự chính là các nghệ nhân đồng hồ, các kĩ sư và nghệ sĩ miệt mài sáng tạo. Tôi muốn được trả lại họ sự công nhận một cách xứng đáng. Chúng tôi là những người duy nhất trong ngành đồng hồ ghi nhận công lao của tất cả những ai góp phần tạo ra các cỗ máy, từ những công đoạn khi chúng chỉ là bản sketch trên giấy.”

Những khoảng thời gian giàu có ngày trước và hiện tại

“Khi còn ở Harry Winston, tôi đã làm ra rất nhiều tiền. Tôi chỉ ở khách sạn 5 sao và dần dần mất hết cảm xúc thật với mọi thứ. Sau này, khi thành lập công ty, tôi đi ăn pizza với bạn gái cứ 1 lần/tháng. Đơn giản là thế nhưng lại ngon lành hơn những nhà hàng đạt sao Michelin cơ đấy! Ngày trước tôi cứ mua những bộ suits chỉnh tề và đắt đỏ mà chẳng để ý lắm. Giờ thì tự nhiên tôi lại muốn mua những cái áo len giản dị thôi, nhưng mà cứ dùng mãi.”

Cân bằng công việc và cuộc sống

“Ở Dubai, tôi làm việc từ 8h sáng tới 3h chiều, khi con gái tôi đi học. Từ 3h chiều tới 8h tối khi con đi ngủ, chúng tôi dành thời gian cho nhau, luôn luôn là một gia đình thực sự.”

Quá trình sáng tạo

“Tôi vẽ, và làm việc với nhà thiết kế Eric Giroud. Anh ấy chuyển bản sketch thành 3D trên máy tính. Chúng tôi sẽ đi qua khoảng 20 bản in 3D, và rồi gặp gỡ những người kĩ sự hoặc nghệ nhân và nói rằng: Ok, đây là concept, giờ hãy cùng nhau chế tạo nên một bộ máy. Từ bản vẽ cho tới những tác phẩm sống đầu tiên là khoảng 3-4 năm. Đó quả là một quá trình cực kì phức tạp.”

Vì sao Châu Âu vẫn luôn là thị trường nhỏ nhất của MB&F?

“Châu Âu là những vị khách hàng kín tiếng và bảo thủ nhất của tôi. Rất khó để đưa họ thoát khỏi “vùng an toàn” của mình. Họ cũng bị kiểm soát khá chặt bởi thuế và rất ít người có thể  chi tiêu cho các sản phẩm cao cấp nói chung.”

The Hour Glass S&S tự hào là nhà phân phối chính hãng các sản phẩm của thương hiệu MB&F tại Việt Nam.

Tại Hà Nội:
THE HOUR GLASS S&S
Sofitel Metropole – 15 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội
Điện thoại : (+84) 24 3715 1279
Hotline: (+84) 944 46 5555

Tại Tp. Hồ Chí Minh:
THE HOUR GLASS S&S
Union Square – 116 Nguyễn Huệ, Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh.
Điện thoại : (+84) 28 3821 6848
Hotline: (+84) 28 6682 0565

___

Các tin bài khác: 

MB&F ra mắt phiên bản giới hạn mới cho Legacy Machine Flying T

MB&F đưa chất liệu hiếm có Palladium lên cỗ máy Legacy Machine 101

MB&F và Loupe System cùng khám phá vũ trụ với Project LpX

MB&F ra mắt phiên bản Yellow Gold cho tuyệt phẩm Legacy Machine Perpetual