Tỉ phú thế giới dùng máy bay tư như thế nào?

Tỉ phú Bill Gates của Microsoft sở hữu bốn máy bay riêng, tổng trị giá 200 triệu đô la Mĩ, trong đó có 2 chiếc Gulfstream G650s khoảng 70 triệu đô mỗi chiếc. Ông cũng đầu tư vào một trong những công ty dịch vụ máy bay tư lớn nhất thế giới. G650s có thể chuyên chở từ 11 đến 18 hành khách và giữ kỉ lục bay nhanh nhất và xa nhất cho chuyên cơ, từ Singapore tới Tucson, Arizona trong 15h 23 phút năm 2019. Chiếc máy bay có 4 khu vực làm việc, giải trí và nghỉ ngơi. Nội thất da hoàn thiện thủ công gồm sofa có thể chuyển thành giường ngủ cho 10 người. Tổng cộng có 400 chiếc G650s đang phục vụ trên thế giới, trong đó có cả tỉ phú Amazon Jeff Bezos.

Trước khi sở hữu Gulfstream, tỉ phú Bezos sở hữu mẫu Dassault Falcon 900-EX và đổi sang Gulfstream năm 2015. Chiếc G650sER có hạng mức xăng là 13,900 km, điều này có nghĩa là tỉ phú Bezos có thể bay nửa vòng trái đất thì phải đổ xăng một lần.

Sở hữu máy bay riêng vs. Mua chuyến bay riêng

Sở hữu máy bay riêng nói không ngoa chính là như cảm giác “mọc thêm cánh”. Bạn muốn bay bất cứ lúc nào hầu như cũng được. Thèm cảm giác hoàng hôn trên biển? Không vấn đề gì, chỉ cần đổ đầy xăng và phi đoàn sẵn sàng, còn bạn thì chuẩn bị hành lý thế là đi.

Trên thực tế các tỉ phú sở hữu máy bay riêng vì nhiều lợi ích lớn hơn cả các kì nghỉ. Chuyên cơ lưu động là vũ khí lợi hại để du hành qua các múi giờ, thực hiện các cuộc họp quan trọng, tiết kiệm thời gian nhất có thể. Để đạt được khối lượng công việc bận rộn mà lại phụ thuộc vào các hãng hàng không thương mại, phải chờ đợi, nối chuyến hoặc bị huỷ chuyến, delay, vừa tốn sức khoẻ, rủi ro và kém hiệu quả.

Giá của một chiếc máy bay tuỳ loại dao động từ 3 triệu đô đến 90 triệu đô hoặc có thể hơn. Kỉ lục về chiếc máy bay tư đắt nhất thế giới đang thuộc về Hoàng tử Al-Waleed bin Talal của Saudi, trị giá lên tới 500 triệu đô la, có hai garage ô tô, một khu vực cho ngựa và lạc đà, một phòng cầu nguyện có thể xoay và luôn hướng về Mecca. Nhưng chi phí để sở hữu một chuyên cơ chưa phải là hết, phí để vận hành nó cũng dao động từ 700,000$ cho tới 4 triệu mỗi năm.

Cũng có suy nghĩ rằng sở hữu máy bay riêng nếu không dùng hết công suất, có thể cho thuê kiếm lời. Tuy nhiên không khả thi lắm bởi phí duy trì, bảo tồn một chiếc máy bay tư là rất cao, chưa kể tới phí sân bãi, khấu hao và nhiều chi phí đi kèm khác. Nếu mua ô tô đã qua sử dụng có số công tơ mét thấp có nghĩa là chiếc xe còn mới được yêu thích thì đối với máy bay, tổng thời gian bay thấp lại có nghĩa là máy bay ngồi tại một chỗ lâu, suy ra chiếc máy bay này sẽ cần được bảo dưỡng nhiều hơn so với một chiếc máy bay có mức sử dụng hàng năm bình thường. Bay máy bay tư nhân đắt đỏ, nhưng nếu không bay cũng đắt đỏ.

Đậu máy bay ở ngoài trời chỉ dành cho những chiếc thường xuyên bay, còn nếu không lớp sơn có thể xuống cấp. Chủ nhân có thể thuê một vị trí đỗ chung, nhưng khi đỗ chung vẫn có rủi ro bị va chạm khi máy bay ra vào. Sở hữu một nhà xưởng riêng (private Hangar) tại một sân bay gần với nơi sinh sống của chủ nhân là tốn kém nhất nhưng cũng là phương án tốt nhất.

Chưa kể là sau khi mua máy bay, chủ nhân còn phải thành lập hẳn một biệt đội riêng để điều hành. Vì thế họ thường thuê công ty quản lý lo hết phần phi công, tiếp viên, bảo dưỡng đúng lịch, các loại bảo hiểm và các kiểm tra đảm bảo đúng luật để máy bay có thể bay được hoặc cho thuê được. Công ty quản lý sẽ lấy phần trăm khi khai thác máy bay cho thuê khiến thu nhập cho thuê của chủ nhân giảm đi. Đồng thời quyền tự do sử dụng máy bay cũng bị hạn chế. Mỗi khi đi đâu cần phải để công ty quản lý thu xếp. Muốn có lãi thì phải tăng cường cho thuê, còn muốn tiện lợi thì phải để yêu cầu sử dụng của chủ nhân lên hàng đầu. Thế là những khoảng thời gian cao điểm có thể cho thuê được như mùa du lịch, nghỉ lễ thì lại không kinh doanh được mấy. Tuy không kiếm thêm tiền từ việc cho thuê máy bay, nhưng việc sở hữu một chiếc máy bay riêng có thể giúp bạn kiếm thêm tiền với tư cách một phương tiện di chuyển tiện lợi, giúp tiết kiệm thời gian, mà thời gian thì không tiền nào có thể mua được.

Còn đối với khách hàng không muốn sở hữu một chiếc máy bay vì quá nhiều việc phải lo, họ có thể mua thẻ bay của các công ty cung cấp dịch vụ bay máy bay riêng. Họ có bán các chuyến bay thiết kế riêng hoàn toàn, hoặc các chỗ lẻ, hoặc chỗ trên các chặng điều phối lại vị trí máy bay với giá tốt. Tuỳ vào công ty có sở hữu máy bay, hoặc thuê lại máy bay để kinh doanh hoặc được chủ nhân uỷ quyền kinh doanh khi máy bay nhàn rỗi. Mỗi khi có đơn các công ty này sẽ vẫn phải kiểm tra lại với chủ sở hữu máy bay xem có trống lịch hay không. Đối với những máy bay lớn hơn chủ nhân cũng thường khó tính hơn và có các quy định rõ ràng về việc thú cưng hay rượu vang đỏ vì chỉ cần xảy ra sự cố là cần tới hàng ngàn đô la để khắc phục. Biết thân thế các khách hàng cũng là điều cần thiết, để quản lý danh tiếng. Chi phí duy trì đắt đỏ khiến nhiều công ty thường tính tiền thuê ít nhất là 3 tiếng, ngay cả cho chuyến có chặng ngắn như 45 phút. Trung bình máy bay nhỏ sẽ có giá dao động từ 4,000$ đến 5,000$ mỗi giờ, máy bay hạng trung có giá từ 5,500$ đến 9,500$ mỗi giờ, và máy bay lớn hơn sẽ có giá từ 11,000$ cho đến 20,000$ một giờ.  

Đối với máy bay thương mại thì máy bay riêng có những đặc quyền thú vị. Ví dụ như bạn có thể lên phòng lái trò chuyện với phi công khi mà máy bay đã đạt độ cao an toàn. Trang phục trên máy bay cũng hoàn toàn do bạn quyết định. Hành khách đi máy bay riêng cũng không cần tới sân bay nhiều giờ trước chuyến bay, chỉ cần đến đúng cửa khởi hành 15 phút trước khi cất cánh. Phi hành đoàn sẽ làm việc với kiểm soát không lưu để máy bay cất cánh đúng giờ, sẽ không có cảnh bạn lo bị lỡ chuyến. Tuỳ vào sân bay có các điều kiện khác nhau, bạn có thể phải chờ từ 5-30 phút để lên máy bay.

Chuyến bay riêng được thửa riêng theo ý của chủ nhân nên sẽ không bị xáo trộn bởi các hành khách khác. Lịch trình, điểm đi, điểm đến, không gian của chuyến bay đều được thiết kế cho đúng mục đích. Trên máy bay chẳng có ai khác ngoài chủ nhân và những người bạn, không gian thực sự thoải mái và thư thái, riêng tư. Các câu chuyện công việc hay đời tư đều có thể được thoải mái họp bàn không lo bị lộ. Các vị thương nhân có thể dành thời gian này để làm việc rất hiệu quả, khác hẳn so với một chuyến bay thương mại một lúc lại phát thông báo, phục vụ bữa ăn, hoặc có tiếng chuông bấm gọi tiếp viên của ghế gần đó. Một số máy bay riêng có phát wifi vì vậy rất yên tĩnh và thoải mái để làm việc. Chưa kể là đôi khi bay máy bay riêng còn rẻ hơn bay vé first-class của một chuyến bay thương mại và còn được hưởng đặc quyền cho chuyến bay về.

Phần kiểm tra an ninh cho hành khách đi máy bay tư nhân cũng đơn giản hơn và nhanh hơn so với máy bay thương mại do số lượng hành khách ít hơn. Một điểm cộng nữa của máy bay riêng là hành khách không bị giới hạn về khối lượng hành lý, mà chỉ phụ thuộc vào kích thước máy bay. Kích cỡ của dung dịch cũng không bị hạn chế, ví dụ như bạn có thể mang cả chai dầu gội lớn miễn đã được đóng chặt là được. Thú cưng cũng có thể được mang lên khoang hành khách thay vì cho vào thùng hàng, miễn đầy đủ các giấy tờ tiêm phòng như yêu cầu của điểm đến.

Tuỳ thuộc vào các máy bay kích thước khác nhau sẽ được trang bị nội thất khác nhau. Một số máy bay nhỏ hơn không có phòng tắm, và điều này cũng không cần thiết lắm cho các chuyến bay ngắn dưới 2 giờ. Cấp độ nội thất của máy bay cũng đa dạng từ cơ bản cho đến sang trọng, cầu kì. Một số máy bay nhỏ nhà vệ sinh nằm sau rèm che. Máy bay lớn hơn có nhà vệ sinh cơ bản như ở trên máy bay thương mại. Một trong những lợi ích lớn nhất của bay máy bay riêng là xự xa xỉ và thoải mái. Chỗ ngồi rộng rãi, thoải mái để chân và ngả lưng tuyệt vời hơn cả bay first class trên máy bay thương mại, vì cả chuyến chỉ có khoảng 10 hành khách đổ lại.

Gulfstream G650 - Một mẫu máy bay cá nhân được nhiều tỉ phú ưa chuộng

Máy bay riêng bay ở độ cao lớn hơn, vì thế ít chướng ngại vật. Vì thế máy bay riêng như Gulfstream G650 hay Bombardier Global 7500 có thê bay ở độ cao 51.000 feet có thể đạt tốc độ cao hơn và hiệu quả sử dụng xăng cao hơn. Không khí ở trên cao khô hơn, ít mây hơn nên tạo thành hành trình êm ái hơn. Máy bay riêng loại nhỏ hơn có thể đạt độ cao khoảng 41.000 feet. Tốc độ cao hơn cũng cho phép máy bay riêng có hành trình ngắn hơn so với máy bay thương mại, tuỳ vào loại máy bay.

Máy bay cá nhân an toàn không kém gì máy bay thương mại, cũng đều phải tuân thủ các điều kiện an toàn hàng không y hệt như bay thương mại. Điều kiện duy trì máy bay, bằng cấp của phi công, nhân viên, các bước an toàn bay không có khác biệt nào. Bên cạnh các quy định chung, các công ty bay tư nhân đều có các bài kiểm tra và quy trình để đảm bảo dịch vụ của họ ở cấp độ cao. Khi đặt các chuyến bay tư nhân, hành khách cũng nên đặt câu hỏi về chất lượng kinh nghiệm của phi công, họ đã bay bao nhiêu giờ ở loại hình máy bay nào để cảm thấy yên tâm hơn.

Đặt vé máy bay riêng cần qua những bước nào?

Đặt vé máy bay riêng khác máy bay thương mại ở chỗ còn phải quan tâm đến loại máy bay lựa chọn, từ tốc độ, ghế ngồi, mức chứa hành lý cho phù hợp với hành trình. Có rất nhiều loại máy bay từ cấp độ hạng nhẹ, hạng trung, hạng siêu cấp cho tới hạng nặng, mỗi loại có mức giá khác nhau. Sau khi chọn máy bay thì sẽ đến bước chọn sân bay nào cho gần với điểm đến nhất. Thường thì các vị chủ nhân bận rộn sẽ uỷ quyền để trợ lý đi làm công tác đặt vé này, bởi cần phải rất chú ý đến chi tiết, ví dụ như yêu cầu bao nhiêu tiếp viên, các món ăn cho các thành viên trong đoàn có yêu cầu gì đặc biệt không? Đoàn có yêu cầu wifi hay không? Cũng như đưa ra các yêu cầu đặc biệt từ chủ nhân để được chuẩn bị cho kĩ càng.

Thường là máy bay riêng bay nhanh hơn máy bay thương mại, nhiều chủ nhân chỉ ăn nhẹ khi bay nội địa, hoặc chỉ cần thức ăn có thể hâm nóng lại. Tuy nhiên, kể cả chủ nhân có yêu cầu một món đích xác nào từ một nhà hàng yêu thích cũng được, miễn là món ăn có thể gói và làm nóng được bằng lò trên máy bay. Tư vấn viên cũng sẽ đưa ra lời khuyên nếu một số món ăn có mùi đặc biệt hoặc có thể bắn bẩn nội thất máy bay. Giá đồ ăn trên máy bay riêng đương nhiên sẽ mắc hơn giá bạn ăn ở nhà hàng, vì chi phí vận chuyển, phục vụ đều sẽ được tính trong đơn giá.

Ở một số nơi các hành khách có thói quen tip phi hành đoàn để cảm ơn cho dịch vụ rất chỉn chu của họ. Nhiều hành khách muốn duy trì sự riêng tư bằng việc yêu cầu phi hành đoàn quen hoặc phi công quen phục vụ họ trong các chuyến đi tiếp theo.

Kể từ khi dịch Covid xảy ra, nghề phòng vé chuyên cung cấp máy bay riêng trở nên nở rộ. Các bảng báo giá online thường không chính xác và lệch so với thực tế 25%, đa phần để được việc các công ty và cá nhân đều có những brokers quen hoặc mua thẻ trả trước của các công ty cung cấp dịch vụ để sử dụng dần.

Một số khái niệm để làm quen như sau: các chuyến bay riêng được thiết kế hoàn toàn theo lịch trình của chủ nhân, khác với máy bay trống, sẽ tuỳ thuộc vào vị trí máy bay đang ở và vị trí máy bay cần được đưa về. Máy bay trống là khi một chủ nhân chỉ thuê bay 1 chiều tới điểm đến, còn chiều về đang chưa có khách. Vì thế một số công ty thường đưa ra quảng cáo các chuyến bay điều chuyển này với giá rất hữu nghị. Tuỳ vào độ phát triển của thị trường hày ở mỗi quốc gia mà chuyến bay cá nhân có thể được đặt mua trước hàng tháng hoặc vài giờ trước khi khởi hành. Không cần vé mà chỉ có một email lịch trình được gửi đến, cùng với đó là thông tin vầ các thành viên tổ bay và phi công. Mức độ tiện lợi nhất hiện nay mới chỉ dừng ở thời gian đặt trong ngày, chứ chưa thể như máy bay thương mại là đặt theo từng tiếng hoặc từng phút vì còn tuỳ thuộc vào máy bay đang đậu ở đâu và phi hành đoàn cũng cần thời gian để sẵn sàng. Theo hầu hết hợp đồng thì các nhà cung cấp nều có thể huỷ chuyến vì các yếu tốt khách quan, khi đó khách hàng được bồi thường. Nếu đã đi một phần của toàn chuyến, thì khách hàng được hoàn phần chưa sử dụng tới. Thường vấn đề của việc huỷ chuyến là các vấn đề kĩ thuật, hoặc chủ nhân của máy bay cần đi gấp. Một số công ty có nhiều máy bay thì có thể nhanh chóng phản ứng với các tình huống này hoặc tình huống xấu nhất là phải dời lịch hoặc bay thương mại cho chiều về.

Tương lai book như máy bay thương mại?

Ngày nay AI bắt đầu được sử dụng ở một số công ty lớn để giúp việc báo giá và sắp xếp các chuyến bay đặt riêng được phản hồi nhanh hơn. Cùng với nhu cầu tăng cao sau đại dịch và các nền tảng thương mại điện tử đã thành công khác, nhiều nhà quan sát cũng cho rằng ngành bán lẻ các chuyến bay riêng cũng sẽ trở nên hiện đại hơn trên nền tảng kĩ thuật số, nhất là khi lượng khách hàng GenZ bắt đầu sử dụng tới. Tuy nhiên những thay đổi đó sẽ xảy ra khi nào thì vẫn còn là nhiều dấu hỏi bởi ngành này có khá nhiều yếu tố thay đổi, số lượng máy bay, vị trí máy bay, chất lượng phi công, nhu cầu sử dụng của chủ, chi phí hoạt động của mỗi mẫu máy bay riêng, các hành trình riêng, phí xăng dầu ở các nước khác nhau. Đây cũng là lĩnh vực được đặt cược nhiều và đầy hứa hẹn trong tương lai.

Nguồn: Tổng hợp.