Triết lý không thoả hiệp của Sir Henry Royce “Hãy cố gắng đạt được sự hoản hảo trong mọi việc bạn làm. Lấy những gì tốt nhất hiện có và làm cho nó tốt hơn” là một trong những danh ngôn nổi tiếng nhất trong lịch sử ngành công nghiệp ô tô, đồng thời luôn là kim chỉ nam và nguồn cảm hứng bất tận ảnh hưởng đến đường lối của công ty mang tên ông.

“Sir Henry Royce đã để lại cho thế giới một di sản quý giá, bao gồm những đổi mới kỹ thuật và thành tựu phi thường. Ông cũng lưu lại cho chúng tôi, những hậu bối kế nhiệm tại Rolls-Royce Motor Cars, một chỉ dẫn rõ ràng: ‘Hãy cố gắng đạt được sự hoản hảo trong mọi việc bạn làm. Lấy những gì tốt nhất hiện có và làm cho nó tốt hơn’. Bản thân Sir Henry đã sống theo tôn chỉ trong mọi khía cạnh của cuộc sống cá nhân lẫn trong công việc. Hôm nay, khi chúng tôi kỷ niệm 160 năm ngày sinh của ông, triết lý ông đặt ra vẫn là trụ cột cảm hứng ảnh hưởng đến mọi việc mà chúng tôi làm. Đó là lời nhắc nhở liên tục rằng sự hoàn mỹ là quá trình vận động và phấn đấu không ngừng, chứ không giờ là một đích đến để ta có thể ‘đạt được’. Trong mọi thứ, luôn tồn tại những điều – những khía cạnh có thể liên tục được tinh chỉnh, thiết kế, phát minh lại hoặc đổi mới để theo đuổi sự hoàn hảo; và nhận thức đó làm cho cuộc sống và công việc của chúng tôi ở Goodwood trở nên vô cùng thú vị”, Torsten Müller-Ötvös, Tổng giám đốc Điều hành Rolls-Royce Motor Cars, chia sẻ.

Triết lý không thoả hiệp của Sir Henry Royce “Hãy cố gắng đạt được sự hoản hảo trong mọi việc bạn làm. Lấy những gì tốt nhất hiện có và làm cho nó tốt hơn” là một trong những danh ngôn nổi tiếng nhất trong lịch sử ngành công nghiệp ô tô, đồng thời luôn là kim chỉ nam và nguồn cảm hứng bất tận ảnh hưởng đến đường lối của công ty mang tên ông.

Nhân kỷ niệm 160 năm ngày sinh của Sir Henry, chúng ta cùng nhìn lại cuộc đời và sự nghiệp phi thường của ông, nhìn về nguồn gốc của câu triết lý nổi tiếng nhất của ngài. Điều gì đã thúc đẩy tinh thần phấn đấu suốt đời để đạt được sự hoàn hảo đó? Và làm thế nào mà khao khát cải thiện và hoàn thiện không ngừng đến mức ám ảnh ấy hiện hữu trong cả công việc và cuộc sống cá nhân của ngài?

Tinh thần không ngừng cải thiện

Cuộc sống thưở ban đầu của Royce đầy những khó khăn, nghèo đói và thiệt thòi. Sinh ra vào năm 1863, ông là con út trong một gia đình có 5 anh chị em. Thuở ban đầu, gia đình ông gặp nhiều khó khăn về tài chính. Vấn đề trở nên tồi tệ hơn khi cha ông, một người thợ phay, phá sản và phải ngồi tù theo luật thời đó.

Chính trong nghịch cảnh này, tính cách của Royce đã được hình thành. Ông quyết tâm tạo dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn cho chính mình. Khi mới 10 tuổi, ông đã bắt đầu mưu sinh bằng nghề bán báo và sau đó là chuyển phát điện tín ở London.

Mọi thứ dường như đang tiến triển theo mong muốn của ông khi vào năm 1879, với sự hỗ trợ tài chính từ người dì, Royce đã giành được một suất học việc đáng mơ ước tại các xưởng thuộc Công ty Đường sắt Great Northern Railway (GNR) ở Peterborough. Ngay lập tức, ông đã thể hiện năng khiếu tự nhiên về thiết kế và kỹ năng bẩm sinh với các công cụ và vật liệu. Một biểu hiệu tài năng của ôngđã bộc lộ ngay từ ban đầu, đó chính là bộ ba chiếc xe cút kít thu nhỏ được ông chế tạo bằng đồng thau. Những tác phẩm này thể hiện rõ ràng tiêu chuẩn mẫu mực về tay nghề thủ công và tinh thần theo đuổi sự xuất sắc mà ông ấy sẽ duy trì trong suốt cuộc đời của mình.

Một cuộc đời quá đỗi thăng trầm

Tuy vậy, hành trình cải thiện bản thân ngắn ngủi của Royce buộc phải dừng lại sau hai năm, khi người dì không thể tiếp tục chi trả phí học việc hàng năm cho ông. Không nản lòng, Royce quay trở lại London và vào năm 1881, ông bắt đầu làm việc tại Công ty chuyên về điện năng non trẻ khi ấy là Electric Lighting & Power Generating Company (EL&PG).

Từ bỏ kỹ thuật truyền thống để chuyển sang lĩnh vực điện mới nổi là một quyết định có phần thực dụng của ông. Thời kỳ đó, điện năng còn quá mới mẻ nên chưa có cơ quan quản lý hay tổ chức chuyên nghiệp nào, và vì vậy không yêu cầu ứng viên phải vượt qua bất cứ kỳ thi hoặc đạt được một tiêu chuẩn cụ thể. Do đó, không giống như trong lĩnh vực kỹ thuật, việc Royce không có bằng cấp chính thức không phải là rào cản đối với sự phát triển của ông.

Với niềm đam mê sâu sắc đối với ngành học, đạo đức nghề nghiệp cao và tinh thần học tập chăm chỉ, ông đã tham gia các lớp học buổi tối môn tiếng Anh và Toán sau giờ làm việc. Vào năm 1882, EL&PG –  lúc này đã đổi tên thành Maxim-Weston Electric Company –  đã gửi Royce đến làm việc cho công ty con của hãng ở Lancashire với tư cách là Thợ điện trưởng, chịu trách nhiệm về hệ thống chiếu sáng đường phố và nhà hát ở thành phố Liverpool. Tuy nhiên, một lần nữa, ông phải đối mặt với nghịch cảnh: do quản lý yếu kém trong việc mua lại các bằng sáng chế, công ty đột ngột bị thu hồi và Royce lại một lần nữa rơi vào cảnh thất nghiệp – khi đó ông mới 19 tuổi.

Chuyển hướng khởi nghiệp

Mặc dù công ty mẹ cố gắng cứu vãn tình hình thay vì bán bớt những tài sản còn lại, Royce đã quyết định ra đi. Là một người liều lĩnh, tham vọng với lòng tin mãnh liệt vào bản, ông đã tự mình khởi nghiệp kinh doanh.

Cuối năm 1884, ông thành lập F H Royce & Co. (đặt theo tên Thánh của mình – Frederick Henry) ở Manchester. Ban đầu công ty chỉ sản xuất các mặt hàng nhỏ như chuông cửa chạy bằng pin, nhưng sau đó đã dần tiến tới sản xuất các thiết bị hạng nặng như cần cẩu trên cao và bộ phận tời chuyển hướng đường sắt.

Tuy nhiên, trong khi công việc kinh doanh ngày càng phát đạt thì tình trạng sức khoẻ của Royce lại có chuyển biến xấu đi. Đến năm 1901, những năm tháng làm việc quá sức và cuộc sống gia đình căng thẳng đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe vốn có lẽ đã bị suy yếu do những thiếu thốn từ thời thơ ấu của ông.

Bác sĩ đã thuyết phục Royce thường xuyên ra ngoài hơn, thoát khỏi không gian văn phòng bức bối và tận hưởng không khí trong lành; nhưng chẳng bao lâu sau, sức khỏe của Royce suy sụp. Nguyên nhân chủ yếu là mối lo ngại ngày càng tăng cao về tình hình tài chính của công ty, đây có lẽ là điều vô cùng ám ảnh đối với ông, bởi chính cha ông cũng từng bất lực trước tình cảnh tương tự.

Trước dòng máy móc điện giá rẻ, hoặc ít nhất là rẻ hơn của Royce, đến từ Đức và Mỹ, tình hình phát triển của công ty ngày càng suy giảm. Vốn là người cầu toàn, bản thân Royce không sẵn sàng tham gia đến cùng một cuộc đua mà ông có thể phải làm giảm chất lượng các tạo tác của mình để tăng sự cạnh tranh.

Đồng thời, tình hình sức khoẻ ông khi đó cũng rất tệ và được yêu cầu ông cần được nghỉ ngơi hoàn toàn. Cuối cùng ông cũng nghe theo lời khuyên, tạm xa công việc và đi thăm gia đình vợ ở Nam Phi trong 10 tuần. Trên chuyến hành trình dài, ông đã đọc quyển ‘The Automobile – its construction and management’ (Tạm dịch: Ô tô – xây dựng và quản lý). Chính cuốn sách này đã thay đổi cuộc đời ông và cả thế giới.

Đưa những gì vốn đã tốt nhất trở nên tốt hơn

Khi trở về Anh, Royce lúc này đã hoàn toàn hồi phục cả về tinh thần và thể chất. Ông ngay lập tức mua chiếc ô tô đầu tiên – một chiếc 10 H.P. Decauville. Trước tình trạng tài chính còn nhiều khó khăn của công ty, điều này có vẻ như là một sự phung phí vô ích vào nguồn tiền quý giá. Nhưng trên thực tế, đây là một vụ mua bán khôn ngoan và có tính toán, theo suy nghĩ của ông khi ấy thì chiếc xe nắm giữ chìa khóa cho sự thịnh vượng của công ty trong tương lai.

Chất lượng chế tạo của chiếc xe đầu này khá tệ và không đáng tin cậy, Royce cho rằng rằng mình có thể làm tốt hơn. Trên thực tế, cuốn sách ông đọc trong kỳ nghỉ của mình đã truyền cảm hứng, từ đó Royce đã quyết tâm chế tác một chiếc ô tô của riêng mình. Trước đó, ông từng cung cấp một số ít động cơ điện cho hãng ô tô điện Pritchett và Gold. Tuy nhiên, trái ngược với suy nghĩ thông thường, ông lại chọn mua Decauville, đơn giản bởi vì đây là chiếc xe tốt nhất dành cho ông thời bấy giờ, để từ đó ông có thể tháo dỡ nó và “lấy những gì tốt nhất hiện có và làm cho nó tốt hơn”.

Ông ấy bắt đầu chế tạo ba chiếc ô tô 10 H.P. dựa trên kết cấu của Decauville. Việc tin tưởng rằng hướng đi mới này có thể cứu vãn công ty là dấu hiệu cho thấy Royce là một người kiên định và tự tin. Ông rất chú ý và tỉ mỉ đến từng chi tiết trong thiết kế và sản xuất, liên tục xem xét các thành phần sau khi phân tích. Kết quả là, Royce đã cho ra đời một khuôn mẫu sản xuất mà ông sẽ tuân theo cho đến cuối đời.

Tiếp nối theo khuôn mẫu sản xuất của Royce là sự ra đời của các phiên bản xe ba xi-lanh 15 H.P., bốn xi-lanh 20 H.P. và sáu xi-lanh 30 H.P. – mỗi chiếc trong số đó đại diện cho những tiến bộ đáng kể trong thiết kế ô tô. Năm 1906, hai năm sau khi thành lập Rolls-Royce, Giám đốc điều hành Claude Johnson đã thuyết phục Royce áp dụng chính sách ‘một mẫu xe duy nhất’. Đáp lại đề xuất đó, Royce đã thiết kế mẫu ‘Silver Ghost’ 40/50 H.P. – cái tiên đã giành được danh hiệu bất hủ “chiếc xe tốt nhất thế giới”.

Silver Ghost đã thể hiện đầu óc thú vị của Royce trong việc sử dụng vật liệu cực kỳ phù hợp và chính xác cho các bộ phận, khi mà những phân tích khoa học về sau mới có thể cung cấp dữ liệu đáng tin cậy. Ông cũng phát hiện ra rằng các đặc tính của chất lỏng thay đổi theo tốc độ, từ đó ông đã thiết kế bộ chế hòa khí của Silver Ghost với ba vòi phun hoạt động ở các độ mở bướm ga khác nhau, do đó loại bỏ rủi ro ‘điểm phẳng’ (flat spots) khi nhấn bàn đạp ga.

Nơi ở và làm việc của Henry Royce

Đến năm 1906, nhà máy của Rolls-Royce ở Cooke Street, Manchester không còn có thể đáp ứng nhu cầu sản xuất ô tô đang mở rộng nhanh chóng của công ty. Rolls-Royce đã mua một địa điểm sản xuất mới trên Nightingale Road ở Derby, nơi Royce thiết kế và giám sát việc xây dựng một nhà máy hoàn toàn mới dành cho việc chế tác các mẫu xe của thương hiệu. Bên cạnh khối lượng công việc chính khá nặng nề, Royce đã đảm nhận nhiệm vụ to lớn và phức tạp về mặt kỹ thuật này, và đặt ra những tiêu chuẩn khắt khe từ tất cả những nhân lực liên quan, bao gồm bản thân ông ấy.

Với khối lượng và tốc độ làm việc không ngừng nghỉ như vậy, sức khỏe của ông tiếp tục rơi vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng vào năm 1911. Một lần nữa, ông đã được bác sĩ yêu cầu phải nghỉ ngơi, và trong suốt mùa Hè và mùa Thu năm đó, Johnson đã chở ông trên một chuyến đi kéo dài đến tận Ai Cập. Trên hành trình trở về, họ dừng lại ở miền nam nước Pháp, nơi Royce thể hiện sự yêu thích với ngôi làng nhỏ Le Canadel, gần Nice. Là một con người của hành động, Johnson đã mua một lô đất và xây căn nhà mới cho Royce, bao gồm một biệt thự nhỏ hơn dành cho những người thợ vẽ và trợ lý đến thăm. Bản thân Royce đương nhiên rất quan tâm đến việc xây dựng căn nhà này, và ông đã ở tại một khách sạn gần đó để tiện theo dõi.

Mặc dù vậy, sức khỏe của ông vẫn trong tình trạng nghiêm trọng. Sau một lần tái phát dẫn đến cuộc phẫu thuật khẩn cấp ở Anh, ông trở về ngôi nhà đã xây xong để hồi phục sức khỏe. Trong phần còn lại của cuộc đời, ông đã trải qua mùa Đông tại Le Canadel và mùa Hè ở miền nam nước Anh.

Từ năm 1917, ông chuyển về Anh, nơi ông sống tại Elmstead – một ngôi nhà được xây dựng từ thế kỷ 18 ở làng West Wittering trên bờ biển Sussex, chỉ cách Home of Rolls-Royce tại Goodwood ngày nay 8 dặm. Những mảnh đất xung quanh Elmstead đã được Royce sử dụng để phục vụ cho sở thích trồng cây ăn quả lâu năm. Đương nhiên, ông cũng áp dụng triết lý theo đuổi sự hoàn vào thú vui này. Rất nhanh chóng sau đó, Royce cũng đã trở thành chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực của nông nghiệp và trồng trọt.

Không chỉ trong công việc, tính cầu toàn của ông cũng được thể hiện trong cuộc sống tại Elmstead: ông chú ý đến những hành động dù là nhỏ nhất của người khác. Ví dụ, ông chỉ được tuyển dụng những đầu bếp nào biết cách luộc khoai tây đúng cách, hay như ông từng nhắc nhờ và hướng dẫn một người lao công tại nhà máy Cooke Street sử dụng chổi đúng cách.

Di sản tuyệt vời của Henry Royce

Cho dù thiết kế các bộ phận xe hơi hay động cơ máy bay, tinh thần theo đuổi sự hoàn hảo của Royce luôn nhất quán và không bao giờ thay đổi. Nhưng ngay cả bản thân ông cũng thừa nhận rằng trên thực tế, điều đó là không thể đạt được. Câu thần chú ông dành cho các nhân viên tại xưởng thiết kế của mình là “Xóa bỏ, thay đổi, cải thiện, tinh chỉnh” để từ đó, họ đã cùng nhau đạt được những thành tựu kỷ thuật vĩ đại sau quá trình cải tiến và phát triển không ngừng. Dưới sự chỉ đạo của ông, động cơ hàng không Buzzard được chế tạo vào năm 1927 với công suất ban đầu là 825 H.P., và chỉ trong bốn năm, động cơ này tiếp tục được chuyển đổi thành động cơ ‘R’ từng đoạt giải Schneider Trophy. Ở phiên bản cuối cùng, động cơ này có khả năng sản sinh lên đến 2.783 H.P. Không chỉ vậy, thiết kế phác thảo của ông cho động cơ V12 đã xuất hiện và gần như không thay đổi trên Phantom III vào năm 1936, ba năm sau khi ông qua đời.

Thói quen làm việc quá sức của Royce đã khiến ông phải trả giá bằng chính sức khỏe của mình, nhưng nó cũng chính là dấu hiệu của một người luôn mang khát khao tìm kiếm sự hoàn hảo, và ý chí để đạt được điều đó đã được tôi luyện trong khó khăn và nghịch cảnh. Quyết tâm cao đến mức gần như ám ảnh của ông dường như đến từ những thất bại và bất hạnh, và ông luôn vượt qua những điều đó. Ông đã áp dụng sự tỉ mỉ của một kỹ sư, đầu óc ham học hỏi và tinh thần làm việc không ngừng nghỉ vào mọi khía cạnh của cuộc sống. Và tất cả những phẩm chất đó trở thành sức mạnh cho triết lý và huyền thoại của ông, những giá trị vẫn tiếp tục là kim chỉ nam, truyền cảm hứng cho công ty mang tên ông 160 năm sau ngày sinh của mình.

Boutique Rolls – Royce Motor Cars TP. Hồ Chí Minh, nơi kết nối trực tiếp duy nhất với Goodwood để ủy quyền xe, hiện tại địa chỉ:

Union Square Shopping Center

171 Đồng Khởi, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh

Hotline: 081 977 8558

Giờ mở cửa: 9:00 am – 10:00 pm từ thứ Hai đến Chủ Nhật

Xưởng dịch vụ của Rolls-Royce Motor Cars đã hoạt động tại địa chỉ:

S&S Automotive Service Centre Hanoi

Số 5 Nguyễn Văn Linh, Gia Thụy, Long Biên, Hà Nội

Hotline: 0868 190 485

Giờ mở cửa: 8:00 – 17:00 từ thứ Hai đến thứ Sáu hàng tuần

Xưởng dịch vụ của Rolls-Royce Motor Cars tại TP.HCM đã hoạt động tại địa chỉ:

S&S Automotive Service Center HCMC

Số 20 Cộng Hòa, phường 12, quận Tân Bình, TP.HCM

Hotline: 0858 480 088

Giờ mở cửa: 8:00 – 17:00 từ thứ Hai đến thứ Sáu hàng tuần