“Nghệ thuật vẫn sẽ là điều đáng kinh ngạc nhất của loài người, được sinh ra từ cuộc đấu tranh giữa trí tuệ và sự điên rồ, giữa giấc mơ và hiện thực trong tâm trí của chúng ta.” – Magdalena Abakanowicz – nghệ sĩ điêu khắc tài ba người Ba Lan

Nghệ thuật luôn hiện hữu xung quanh chúng ta, và là bản ghi chú văn hóa và lịch sử

Sẽ là một lẽ thường tình nếu đại đa số mọi người cho rằng nghệ thuật là những bức tranh, tượng điêu khắc tinh xảo được trưng bày tại các bảo tàng. Dù vậy, khái niệm nghệ thuật lại bao quát nhiều ý nghĩa hơn cái giới hạn liên tưởng ấy. “Nghệ thuật” có thể là bất cứ thứ gì được tạo ra bởi sự sáng tạo và kỹ năng của con người nhằm mục đích thể hiện hoặc khơi gợi cảm xúc. Nếu lấy một nghĩa rộng về nghệ thuật, thì những tác phẩm nghệ thuật đã tồn tại từ thuở khai sinh loài người: từ nghệ thuật thời tiền sử cho đến nghệ thuật đương đại.

Nghệ thuật phản ánh rất nhiều sự phát triển và tiến hóa của một người và sự phát triển của nhân loại. Nghệ thuật, dưới hình thức là một ngôn ngữ phổ quát, là sự thể hiện bản chất con người sâu sắc nhất, nghệ thuật luôn là phương tiện để theo dõi các sự kiện hàng ngày, có vai trò giống như một cuốn nhật ký bằng hình ảnh.  Nghệ thuật vượt thời gian, là minh chứng cho những thời đại khác nhau trong lịch sử của chúng ta. Từ các họa tiết hình học và động vật được tìm thấy trong các bức tranh hang động thời tiền sử, đến các bức tranh chân dung từ thời Phục hưng, mỗi tác phẩm nghệ thuật là một cửa sổ nhỏ vào lối sống của con người từ các thời kỳ khác nhau trong lịch sử. Chúng ta có thể theo dõi các xu hướng văn hóa hiện tại của mình và học hỏi từ những thách thức xã hội trong quá khứ. Nghệ thuật kết nối chúng ta với tổ tiên, dòng dõi, giúp chúng ta lưu trữ tinh hoa thời đại cho thế hệ tương lai. 

Cầu dẫn nước Pont Du Gard, Đấu trường La Mã, Parthenon của Hy Lạp,… là những công trình văn hóa vẫn còn tồn tại đến ngày nay, giúp cho chúng ta có được cái nhìn sâu sắc hơn về lịch sử của xã hội La Mã cổ đại.

Trước cả khi loài người được hình thành, nghệ thuật vốn dĩ đã tồn tại và chính tự nhiên đã mang đến thế giới này hình thức nghệ thuật đầu tiên. Vẻ đẹp của thiên nhiên, với màu sắc rực rỡ, hoàng hôn tráng lệ và âm thanh huyền diệu, là những gì đã kích hoạt khía cạnh sáng tạo, nghệ thuật của con người. Và kể từ lúc thế giới loài người hình thành, nghệ thuật bắt đầu song hành cùng con người trong cuộc sống cho đến tận bây giờ.

Nghệ thuật – Cuộc sống không thể tách rời

Giống như ngôn ngữ và tiếng cười, nghệ thuật là một hành vi tự nhiên, cơ bản và sáng tạo nghệ thuật là một hành vi nguyên thủy. Tất cả chúng ta sinh ra đều có một năng lực nhất định để sáng tạo và thể hiện bản thân thông qua nghệ thuật. 

Nghệ thuật tác động đến mọi khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta và rất khó để định lượng mức độ ảnh hưởng của nó. Phải công nhận một điều nền văn minh của chúng ta dựa trên sự sáng tạo. Từ việc chế tạo ra vũ khí, hình thành chữ viết, xây dựng những nơi trú ẩn đầu tiên,.. tất cả đều là hình thái của việc sáng tạo nghệ thuật. Bất cứ thứ gì do con người tạo dựng đều là sự sáng tạo nghệ thuật, dựa trên trí tưởng tượng của con người. Và qua thời gian, con người cùng với tư duy sáng tạo đã đưa nghệ thuật phát triển rộng mở, từ đó hình thành nên âm nhạc, các công trình kiến trúc, sự ra đời của hội họa, sách vở, những hình thức mỹ thuật trong thời hiện đại,… Chúng ta cần nghệ thuật vì nó khiến chúng ta trở thành con người hoàn chỉnh, nó cho con người sức mạnh để nhào nặn và định hình cuộc sống.

Hình một con ngựa vẽ trên vách hang động Lascaux, cách đây chừng 16.000 năm.

Nghệ thuật chạm đến những khía cạnh sâu sắc nhất của con người và cho phép chúng ta thể hiện những khía cạnh đó. Nghệ thuật giống như một người bạn tốt nhất, cho chúng ta tự do và không gian để sáng tạo và khám phá tài năng của mình. Khi chúng cảm thấy khó khăn để thể hiện những cảm xúc hoặc khi chúng ta cần sự minh mẫn về tinh thần – nghệ mang lại cho chúng ta một lối thoát. Nó kết nối chúng ta với những suy nghĩ, cảm xúc, nhận thức cũng như thực tế và trải nghiệm bên ngoài của chúng ta. Giáo sư Semir Zeki, nhà sinh vật học thần kinh tại Đại học London, khẳng định rằng khi chúng ta nhìn chằm chằm vào những tác phẩm nghệ thuật ấn tượng, hay nghe một bài hát hay, não bộ của chúng ta được kích thích tăng mức độ dopamine như khi chúng ta yêu.

“How Arts heals the wound of war?” (Nghệ thuật đã làm lành vết thương chiến tranh như thế nào?”) là một dự án sử dụng nghệ thuật để giúp đỡ những người lính và cựu chiến binh phục hồi sau những tổn thương não và rối loạn căng thẳng hậu chấn thương tâm lý (PTSD). Họ được yêu cầu làm những mặt nạ như trên và đặt cho mỗi nỗi đau của mình một gương mặt. Melissa Walker – người sáng lập của dự án đã rất vui vì cô đã giúp cho họ giảm đi sự căng thẳng và giận dữ và họ đều rời đi với những cảm xúc nhẹ nhõm hơn”.

Cuộc sống nhiều bộn bề công việc, cạnh tranh, con người đôi khi phải đeo lên bộ mặt vui tươi, nhưng bên trong tâm hồn là rất nhiều nỗi buồn và hối tiếc mà ta không thể biểu hiện ra bởi nỗi sợ bị đánh giá. Nghệ thuật khẳng định với ta rằng, mọi cuộc đời tốt đẹp đều đong đầy những lo lắng, đớn đau, cô đơn và phiền muộn bên trong ấy. Và nỗi buồn của ta luôn được đồng cảm bởi những tác gia.

Trong BST Face cachée (Dark Side – Mặt tối) 2018, nghệ sĩ Hom Nguyen đã lột tả “mặt tối” trong tâm hồn mỗi người với duy nhất hai tông màu trắng và đen. Mặt sáng như thể những khía cạnh tốt đẹp muốn được bày tỏ ra bên ngoài, còn mặt tối là những cảm xúc mà đôi khi là “xấu xí” nhất muốn được giấu kín đi, chỉ nội tại mới thấu hiểu. 

Vậy đâu là ranh giới giữa nghệ thuật và phi nghệ thuật? Trái tim sẽ cho chúng ta câu trả lời. Có thể những gì bạn xem là nghệ thuật không khớp với những gì người khác nhìn thấy – nhưng chẳng ai đúng ai sai cả. Chìa khóa để tạo nên một tác phẩm nghệ thuật là sự kết hợp của hai yếu tố: sáng tạo và tác động cảm xúc. Nghệ thuật không phải là mảnh đất tiềm năng của trí não, của những phân tích lạnh lùng, rạch ròi đòi hỏi sự chính xác, mà nghệ thuật xét đến cùng là câu chuyện của tâm hồn. Mỗi con người lại có những trải nghiệm khác nhau, tâm hồn của họ vì thế cũng dành cho những khía cạnh cảm xúc khác nhau, và việc thưởng thức nghệ thuật trở nên thật đa dạng muôn màu muôn vẻ. Đó cũng chính là vẻ đẹp của nghệ thuật, luôn luôn bí ẩn, mới lạ, đầy thách thức. Và chẳng phải vẻ bí hiểm và phi lý là một phần tất yếu của cuộc sống sao?

Cyril Kongo – Nghệ thuật không có giới hạn

Bản chất của nghệ thuật là sự sáng tạo không ngừng và sự tác động tác động của cảm xúc. Nghệ thuật dù dưới bất kỳ hình thức nào cũng là tinh hoa văn hóa văn minh của nhân loại và đại diện cho thời đại, nên theo thời gian, cùng với sự phát triển của khoa học, công nghệ cao… nghệ thuật cũng phát sinh ra những hình thức mới. Tư duy của con người là một dòng chảy không bao giờ cạn kiệt, tư duy của nghệ sĩ cũng vậy, nó luôn đồng hành và vượt lên trước cả xu hướng hiện tại, vì thế những sáng tạo của nghệ sĩ, có thể với hiện tại chưa được chấp nhận, nhưng cũng không có nghĩa là sáng tạo đó sẽ “chết”, mà nó sẽ được chính hiện thực cuộc sống, những nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của cộng đồng, và những tinh lọc của chính nghệ thuật mà sáng tạo đó tồn tại, phát triển, trở thành xu hướng…Nghệ sĩ Graffiti Cyril Kongo chính là minh chứng thực tế việc “nghệ thuật không có giới hạn”. Ông tin rằng, nghệ thuật là sự hiện diện tất yếu trong cuộc sống của con người, và ai cũng có quyền được thưởng thức nghệ thuật. Vì vậy, ông luôn muốn mang đến những năng lượng tích cực nhất đến cho cộng đồng với tư cách là một nghệ sĩ, đồng thời chứng minh thứ nghệ thuật mà ông theo đuổi – “graffiti” xứng đáng được công nhận không kém gì các loại hình nghệ thuật khác.   

Đạt được mục tiêu đưa những tác phẩm Graffiti của mình vào các phòng trưng bày tranh lớn trên thế giới, Mr. Colorful Cyril Kongo tiếp tục đưa graffiti bước vào thế giới lĩnh vực thời trang và chế tác cao cấp như Hermes, Chanel,…Không ngừng đổi mới và cập nhật xu thế để đưa thế giới nghệ thuật của mình chạm đến những vũ trụ xa hơn, Kongo còn đưa cả nghệ thuật lên bầu trời thông qua màn hợp tác cùng hãng máy bay Airbus.

Cyril Kongo cùng dự án vẽ lên máy bay tư nhân ACJ220 của Airbus gây tiếng vang toàn cầu

Xem tranh của Kongo không chỉ là để hướng đến những năng lượng tích cực, mà còn là để học hỏi thêm triết lý và những kiến thức mới. Trong một triển lãm mở màn đại hội nghệ thuật Art Moments ở Jakarta (Indonesia), Kongo giới thiệu các tác phẩm chủ đề “Gourmandise”, khai thác ý tưởng về sự tham lam và khoái lạc. Kongo còn sáng tác những bức tranh truyền tải khái niệm tài chính điện tử như bitcoin và blockchain, hay chủ đề vật lý lượng tử và loạt tranh chủ đề “Love” diễn tả sự thật, tình yêu và hạnh phúc đối chọi với nỗi buồn, hận thù.

BST Quantum Physics của nghệ sĩ Graffiti Cyril Kongo dựa trên nền tảng từ vật lý lượng tử, đưa đến góc nhìn khác về khoa học khi nhấn mạnh vai trò của ý chí và những suy nghĩ tích cực bên trong mỗi chúng ta. 

Hom Nguyen – Đến với nghệ thuật không bao giờ là muộn màng

Claude Monet chỉ bắt đầu vẽ tranh từ những năm 30 tuổi, nhưng chỉ đến năm 40 tuổi, nghệ sĩ huyền thoại này mới bắt đầu khám phá ra phong cách nghệ thuật riêng của bản thân. Hầu hết các bức tranh nổi tiếng mà ai cũng biết đến của Monet đều được thực hiện vào những năm 50-60 tuổi của ông và ông đã trở thành một nghệ sĩ thành công trong những năm cuối đời.

“Không ai có thể quay trở lại và bắt đầu một khởi đầu mới, nhưng bất cứ ai cũng có thể bắt đầu ngay hôm nay và tạo ra một kết thúc mới” – Maria Robinson.

Nghệ thuật vốn dĩ đã luôn hiện hữu trong cuộc sống của con người, và mỗi chúng ta đều mang những khả năng sáng tạo nghệ thuật tiềm ẩn nhất định. Nghệ sĩ Hom Nguyen, cũng giống như Claude Monet, đều đến với con đường hội họa ở độ tuổi trung niên, nhưng điều đó vô tình lại hóa thành bàn đạp mạnh mẽ, thúc đẩy khả năng sáng tạo cảm thụ của Hom. Nhìn nhận vào thực tế, kinh nghiệm sống ắt hẳn cho bạn một lợi thế sáng tạo. Bạn đã nhìn thấy nhiều nơi hơn, trải nghiệm nhiều tình bạn và mối quan hệ hơn, cảm thấy nhiều khoảnh khắc vui và buồn hơn, có những giếng sâu cảm xúc hơn để rút ra từ đó tạo ra những hành động có ý nghĩa. Trong trường hợp của Hom Nguyen, cuộc sống khó khăn ngay từ thưở bé đã hướng anh dấn thân và con đường mưu sinh kiếm sống, đặt nó lên trên tất thảy những điều mình mong muốn. Anh thích vẽ nhưng chọn nhuộm giày, nhưng rồi bản năng hội hoạ trong Hom Nguyen chưa từ bỏ anh. Quá đau buồn khi mẹ mất, Hom Nguyen quyết định thu mình trong xưởng và bắt đầu làm việc mình yêu thích nhất: vẽ. Cứ tập trung vẽ một cách bản năng nhất, Hom Nguyen bắt đầu dựng chân dung khổ lớn những yếu nhân mà mẹ anh từng ngưỡng mộ, rồi sau đó, theo dòng cảm xúc, bất kì gương mặt nào chợt xuất hiện trong tiềm thức đều được hoạ sĩ nắm bắt cảm xúc, từ hạnh phúc đến tuyệt vọng, từ dáng vẻ tới ánh mắt và đổ lên những tấm toan. Ở độ tuổi 40, Hom Nguyen đã chính thức trở về với bản ngã nghệ thuật trong tâm hồn mình, tự tạo nên phong cách vẽ chân dung tự do, gồm hàng trăm đường nét đan xen, không đầu không cuối.

BST Woman được Hom Nguyen sáng tác dành tặng riêng cho những người yêu nghệ thuật Việt Nam, mang phong cách chân dung đặc trưng chỉ tìm thấy ở Hom: những nét vẽ hỗn độn không có điểm đầu và kết, tạo thành một trường phái chân dung mới, tập trung khắc hoạ phần hồn của nhân vật.

Khởi đầu là một cậu bé đánh giày vô danh trên đường phố Paris, Hom Nguyen giờ đây đã trở thành nghệ sĩ được thế giới ngưỡng mộ, với những triển lãm thu hút những dòng người đợi chờ đón xem từ Pháp, Hongkong, Indonesia, Singapore, được đích thân cựu tổng thống Pháp 2016 Francois Hollande ngợi khen, các tạp chí và tổ chức hàng đầu như Vouge, UN mời hợp tác, tác phẩm trưng bày tại các thánh đường nghệ thuật của Pháp như Grand Palais và Palais de Tokyo.

S&S Art tự hào giới thiệu những tác phẩm của Cyril Kongo và Hom Nguyen trong không gian S&S Art Gallery ngay tại trung tâm thành phố Hồ Chí Minh. Nơi đây là một điểm hội tụ những tinh hoa nghệ thuật nói chung và trường phái đương đại nói riêng, từ khắp nơi trên thế giới, với nguyện vọng được đóng vai trò là một cầu nối giữa những điều đẹp đẽ mà nghệ thuật mang lại có thể gần hơn đến công chúng.

S&S ART GALLERY

Union Square Shopping Centre – 171 Đồng Khởi, quận 1, TP. Hồ Chí Minh

RSVP Ms. Ly Đỗ  (+84) 84 3388855

Email RSVP: art.info@ssgroup.net